Archives: June 2024

တၢ်အသီ ဒီးတၢ်လၢအလီၤတံၢ်

သၢနံၣ်အတီၢ်ပူၤ, မ့တမ့ၢ်လၢဟံၣ်ဃီအတၢ်လိၣ်န့ၣ်ဒီး, စူစၣ် (Susan) တၦ့ၤတၢ်လိၣ် တဖၣ်လၢအဂီၢ်နီတမံၤဘၣ်. ကိၣ်ဘ့း-၁၉ (Covid-19) တၢ်ဆါသံသတြိာ်အကတီၢ် မၤဘၣ်ဒိ ယတံၤသကိး အစ့ဟဲနုာ်အဃိ, အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲယိယိဖိန့ၣ်လီၤ. အဝဲဒုးသ့ၣ်ညါယၤလၢ, “ဘၣ်တနံၤ, ဖဲယမၤကဆှဲကဆှီယအိၣ်ဆိးတၢ်အလီၢ်န့ၣ်, ယပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ ယတၢ်ပိးတၢ်လီတဖၣ် လီၤလံၤဖီဃး, အလွဲၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ယစးထီၣ် သးသယုၢ်က့ၤ သးလၢအဆၢမၤန့ၢ် တၢ်ပိးတၢ်လီအသီတဖၣ်- သးလၢအဆၢမၤန့ၢ်တၢ်မၤသီထီၣ်တၢ်, ဒီးတၢ်သူၣ်ပိၢ်သးဝးန့ၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်လၢယဃၢၤဝးဝးတဖၣ် ဖျါလီၤဘှံး, ဒီးတလီၤသူၣ်ပိၢ်သးဝးလၢၤဘၣ်. ယသးကလၢၢ်ဘၣ်လၢ ယကမုၢ်လၢ်တၢ်အဂီၢ် တၢ်တအိၣ်နီတမံၤလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.”

လၢတၢ်တဆိကမိၣ်အပူၤ, စူစၣ် ထံၣ်န့ၢ်ဝဲ တၢ်န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါအလံာ်တဘ့ၣ် လၢလံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤနၢၤလၢဘၤဘူလိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံႇ လံာ်သးသယုၢ်တၢ်တဘ့ၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤလၢ ဝံယံးရမံယၤ, ဒီးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သူၣ်အုးသးအုးအပူၤလီၢ်လၢအိးထီၣ်အသး, တၢ်လၢဝံဒီးၦၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သူၣ်အုးသးအုး, ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လီၤမၢ် အပူၤဒၣ်လဲာ်, အိၣ်ဒံးဝဲဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး လၢအမ့ၢ် ယွၤအတၢ်အဲၣ်န့ၣ်လီၤ. သးသယုၢ် ၃:၂၂-၂၃ အပူၤန့ၣ် ဝံယံးရမံယၤကွဲးဝဲ, “ယွၤအဘျုးအဖှိၣ် မ့ၢ်အသးတတူာ်ဘၣ်သတးဒီး,... အဘျုးအဖှိၣ်အသီအိၣ်ဝဲကိးဂီၤဒဲးလီၤ”…

ကစၢ်ယွၤလၢ အမၤပူၤဖျဲးထီၣ်တၢ်

ၦၤလၢအဘၣ်ကဲကုၢ်တဖၣ်အဂီၢ် ကီၢ်အမဲရကၤကီၢ်ခိၣ် အၣ်ဘြၤဟၣ် လ့ကၢၣ် ဟ့ၣ်လီၤဆိဝဲတၢ်သဘျ့ခံနံၣ်တခီ, ဒီးကလံၤထံးၦၤသိၣ်မှံၤအသုးဖိတဖၣ် ပာ်လီၤစုကဝဲၤဘၣ်ဆၣ်, ထဲကီၢ်စဲၣ်တဲးကစဲး (Texas) တဘ့ၣ်န့ၣ် တအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲ ကုၢ်တဖၣ်အတၢ်သဘျ့အဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲ ၁၈၆၅ နံၣ်, လါယူၤ ၁၉ သီန့ၣ်, ကီၢ်စဲၣ်စၢဖှိၣ်သုးမုၢ် သုးခိၣ်ဒိၣ် ခိၣ်ကျၢၢ် ကီၤဒၢၣ် ဂရဲၣ်ကၠၢၣ် (Gordon Granger) နုာ်လီၤဝဲဆူ ဝ့ၢ်ကၤဘၤစတၢၣ် (Galveston), လၢကီၢ်စဲၣ်တဲးကစဲးအပူၤ, ဒီးဟ့ၣ်လီၤအကလုၢ်လၢ ပှၤကဲကုၢ်တဖၣ် ခဲလၢာ်ကဘၣ်တၢ်ပျၢ်ကွံာ်အီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢၦၤအဘၣ်တၢ်စၢဃာ်တဖၣ် အထးကျီၤလီၤဘ့ၣ်, ဒီးနၢ်ဟူဝဲ တၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ တၢ်ကစီၣ်လၢအဟ့ၣ်ကုၢ်တဖၣ်တၢ်သဘျ့အံၤ, ကကဲထီၣ်တၢ်ကမၢကမၣ်, ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခု ထဲလဲၣ်န့ၣ် ထံၣ်မှံဆိကမိၣ်ကွၢ်တက့ၢ်.

ကစၢ်ယွၤထံၣ်ဝဲ ၦၤဘၣ်နးဘၣ်ဖှီၣ်တဖၣ်, ဒီးအကတၢၢ်န့ၣ် ကဘိးဘၣ်ရၤလီၤဝဲ တၢ်သဘျ့ဆူ ၦၤဘၣ်အိၣ်လၢ တၢ်တတီတလိၤ အတၢ်ဃၢတၢ်စုာ်အဖီလာ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးအံၤ, ဘၣ်ဝဲတီဝဲ ဒ် စီၤမိၤရှ့ အစိၤဆၢကတီၢ်အသိး, ဘၣ်ဝဲတီဝဲတုၤလၢ ခ့ခါအကတီၢ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ၂ မိၤရှ့ ၃:၇…

တၢ်မ့ၢ်တံၤသကိးဆူ ၦၤအိၣ်သယုၢ်သညိ

လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ် ဟီၣ်လံၣ် ခီး (Holly Cooke) ဘၣ်သုးလီၢ်သုးကျဲဆူ ဝ့ၢ်လိဒိၣ် (London) အကတီၢ်န့ၣ် အတံၤသကိးတအိၣ်နီတဂၤဘၣ်. နွံကတၢၢ်အသီတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လီၤသးအုးလၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါ အတၢ်ဃုထိၣ်သတြီၤဒီး ၦၤအိၣ်ဆိး မျးကယၤ တဆံ, ဖဲပီၣ်တူၣ်ဂဲလ် (Portugal) ထံကီၢ်လၢအဃၢၤ, အဝ့ၢ် လ့စ်ဘီၣ် (Lisbon) အပူၤန့ၣ်ဒီး, ဝ့ၢ်လိဒိၣ် အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ မ့ၢ်တၢ်အိၣ်သယုၢ်သညိ အဝ့ၢ်, ဒီးၦၤဝ့ၢ်ဖိ ၅၅ မျးကယၤ စံးဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ် အိၣ်ဆိးလၢတၢ်သယုၢ်သညိန့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်ရ့လိာ် မၤဘၣ်ထွဲလိာ်သးအဂီၢ်, ဟီၣ်လံၣ် ကွၢ်ကပာ် အတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးဒီး ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ် တၢ်ဆဲးကျိးကရၢလၢ လၢအမ့ၢ် ဝ့ၢ်လိၣ်ဒိၣ်ပိာ်မုာ် အိၣ်သယုၢ်သညိကရၢ (London Lonely Girls Club), ဒီးၦၤသၢကလးယဲၢ်ကထိဃာ်ဃာ်နုာ်လီၤပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တနွံနွံန့ၣ် ကရူၢ်ဆံးဖိတဖၣ်ထံၣ်လိၣ်အသး, ဒီးတၢ်ဟးလိာ်ကွဲ အီၣ်သကိးတၢ် လၢပှၤဟးအိၣ်ကသူၣ် အလီၢ်အကျဲ, မၤလိသကိးတၢ်သ့စိးပျၤဒွဲလၤႇ မၤလိသကိးတၢ်ကယၢကယဲလၢၢ်လ့တၢ်မျၢ်, တၢ်အီၣ်သကိးဟါတၢ်အီၣ်,…

တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်လၢ အသးအိၣ်ဟ့ၣ်ညီတၢ်

အပူၤကွံာ်တဘျုးနံၣ်န့ၣ်, ခီဖျိလၢထံကီၢ်ခိၣ်နၢ်ဆီတလဲ, ဒီးတၢ်တၢထီၣ်တၢလီၤအဃိ, ပှၤလၢအဘၣ်ဃ့ၢ်ဟးဖျိးဝဲလၢအထံကီၢ်တဖၣ်အဂီၢ် ပဘၣ်တၢ်ကွဲမုာ် ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ပကတူၢ်လိာ် ၦၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ဖီဃီဖိဒီတဖၣ် ဟဲစိာ်ဝဲထဲ ထၢၣ်ဖိလၢပှၤတ့ၢ်နုာ်တၢ်အတြီၢ်တဖၣ်ဖိန့ၣ်လီၤ. ပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိအါမး အိးထီၣ်ဝဲအဟံၣ်, ဃုာ်ဒီးဟံၣ်ဃီတနီၤ လၢအအိၣ်ဒီးဒၢးဆံးဆံးဖိဒၣ်လဲာ် သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ဟ့ၣ်နီၤဝဲန့ၣ်လီၤ.

တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ် အတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်, အဲၣ်တူၢ်တံၢ်တူၢ်သမှံၤန့ၣ် ဆဲးကပီၤ ပာ်ဖျါထီၣ်က့ၤ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤလိာ် သၢထံၣ်, ဖဲလၢၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လဲၤနုာ်ဆူ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်, ဒ် ၅ မိၤရှ့ ၂၄:၁၉-၂၁ ပာ်ဖျါဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. ဒ်အမ့ၢ် တၢ်သူၣ်တၢ်ဖျး အပှၤတဝၢအသိး, ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်နၢ်ပၢၢ်ဝဲ တၢ်ကူးဘုအကတီၢ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးကအီၣ်အီဘၣ်တၢ်ဒီတနံၣ်အဂီၢ်, အလီၢ်အိၣ်လၢ တၤသူၣ်တၤသၣ်တဖၣ် ကဘၣ်အိၣ်သပှၢ်တၢၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, အဆၢဖိ ၁၉ န့ၣ် ကစၢ်ယွၤမၤလိာ်ဝဲ, “(ဘုတကဒိၣ်) ကအိၣ်ဝဲလၢ ၦၤတခီဘီမုၢ်ဖိအဂီၢ်, လၢၦၤဖိၣ်ဃဲအဂီၢ်, ဒီးလၢၦၤမုၣ်ကမဲအဂီၢ်,” ဒီးမ့ၢ်တၢ်ဃ့ ဒ်သိးပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ကနာ်သန့ၤအသးလၢယွၤအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကဘၣ်သးအိၣ်ဟ့ၣ်ညီတၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်ဖဲလၢအသ့ၣ်ညါ အတၢ်အိၣ်လၢလၢလီၢ်လီၢ်မးန့ၣ်ဘၣ်. ကဘၣ်မ့ၢ်ဝဲ…

တၢ်ယါဘျါဂ့ၤထီၣ်က့ၤ အတၢ်မုၢ်လၢ်

ၦၤအပျိၢ်ဃံဘၣ်ဒိ, ဒီးဟူးတသ့လၢၤတဖၣ်အဂီၢ် တၢ်မၤအသးအသီဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ၦၤကၠၢမနံၣ်ဖိ လၢအဃုသ့ၣ်ညါတၢ်တဖၣ် ဃုထံၣ်န့ၢ်ကျဲလၢ ကဒုးထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ် ထူၣ်ပျၢ်နၢာ်(nerve )ကဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် ဒ်သိးဒီးကဘျးစဲက့ၤ ခိၣ်နူာ်ထူၣ်ပျၢ်အကျိၤ လၢပညၣ်ထူၣ်တဖၣ်, ဒီးခိၣ်နူာ်အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးဒိၣ်ထီၣ်က့ၤတၢ်အံၤန့ၣ် မၤကွၢ်ဝဲယုၢ်လၢဟူးဂဲၤ တသ့တဖၣ်န့ၣ်ဒီး ယုၢ်န့ၣ်ဟူးဂဲၤက့ၤဝဲသ့အဃိ, ဒ်သိးကဆၢတဲာ်ဝဲလၢ တၢ်ကူစါယါဘျါအကျဲအံၤ ကပူၤဖျဲးဒီးတၢ်ဘၣ်ယိာ်, ဒီးကကဲဘျုး တုၤလီၤတီၤလီၤလၢ ၦၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်ဧါန့ၣ် တၢ်မၤကွၢ်အံၤ ကဘၣ်တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်ဒံးဆူညါန့ၣ်လီၤ.

ၦၤဟူးဂဲၤတသ့တန့ၢ်တဖၣ်အဂီၢ်, စဲအ့ၣ်ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါတၢ်တမံၤအံၤန့ၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲ ခီဖျိလၢတၢ်လီၤလးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယိၤ ၅:၅ ပာ်ဖျါဝဲ, ဖဲကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးလဲၤဆူ နိၣ်ဘ့ၤသ့းစဒါ, တၢ်လီၢ်လၢ ၦၤအါဂၤအိၣ်ခိးဝဲ, အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ အတၢ်ဆူးတၢ်ဆါကဘျါက့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး ထံၣ်ၦၤလၢ “တၢ်ဆါတ့ၢ်အီၤ သၢဆံဃိးနံၣ်” တဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ၦၤတဂၤအံၤ အဲၣ်ဒိးဘျါက့ၤနီၢ်နီၢ်အဃိ, ကစၢ်ခရံာ်နဲၣ်အီၤလၢ ကဂဲၤဆၢထၢၣ်, ဒီးဟးန့ၣ်လီၤ. ပကထံၣ်ဘၣ် အဆၢဖိ ၉ ပာ်ဖျါဝဲ, “ဒီးဘျါက့ၤဝဲတကီၢ်ခါ, ဒီးဟံးန့ၢ်အလီၢ်မံ, ဒီးဟးထီၣ်ဝဲလီၤ” န့ၣ်လီၤ.

ကစၢ်ယွၤတအၢၣ်လီၤၦၤလၢ ကမၤဘျါက့ၤ ပနီၢ်ခိအတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်.…